Aykul Topçu Hukuk Bürosu


Vakıflar Hukuku

Dernekler, gerçek veya tüzel kişilerin, kazanç paylaşma dışında belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları, tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarıdır. Vakıflar ise, gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli ve sürekli bir amaca özgülemeleriyle oluşan tüzel kişiliğe sahip mal topluluklarıdır. Türk Medeni Kanunu'na göre herkesin önceden izin almadan dernek kurma hakkı vardır. Fiil ehliyetine sahip her gerçek kişinin dernek kurma hakkı vardır. Ayrıca, hiç kimse dernek kurmaya veya derneğe üyeliğe zorlanamaz. Dernekler, vakıflar gibi topluma yararlı bir hizmet gerçekleştirmek için kurulmuş yasal topluluklardandır. Ülkemizde, dernekçilik ve vakıfçılık, tarihten gelen bir alışkanlık, yardım ve şefkat duygusunun gelişmişliğinin sonucu, dini sebepler sonucu ve vazgeçilemez sosyal hayat projeleri sonucu olarak oldukça yaygındır. Hukukumuzda, dernek ve vakıflara tüzel kişilik tanındığı gibi, kötü niyete müsait yapıları sebebiyle sıkı denetim öngörülmüş, ve herhangi bir prosedür eksikliğinde ciddi para ve hapis cezaları hükme bağlanmıştır. Ayrıca, bu tüzel kişiliklerin kuruluşu ve işleyişi yorucu ve oldukça zaman alıcıdır.

Birinci Bölüm
 
 
VAKIFLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER
 
 
1. VAKIFLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER 
 
1.1. Vakıf Nedir, Vakıfların ve Örgütlenme Özgürlüğünün Ulusal ve Uluslararası Dayanakları 
 
1.1.1. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 
 
1.1.2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
 
1.1.3. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 
 
1.2. Dernek Nedir 
 
1.3. Vakıfla Dernek Arasındaki Başlıca Farklar 
 
1.4. Vakıflarla İlgili Bazı Kavramlar 
 
1.4.1. Gerçek Kişi 
 
1.4.2. Tüzel Kişi 
 
1.4.3. Yeterli Mal Varlığı/Uygun Mal Varlığı 
 
1.4.4. Amaca Özgülemek 
 
1.5. Vakıf Çeşitleri 
 
1.6. Vakıflarla İlgili Bazı Tanımlamalar 
 
İkinci Bölüm
  
VAKFIN KURULUŞU, TÜZEL KİŞİLİĞİ VE MAL VARLIĞI
  
2. VAKFIN KURULUŞU, TÜZEL KİŞİLİĞİ VE MAL VARLIĞI 
 
2.1. Vakıflar Nasıl Kurulur 
 
2.1.1. Sağlar Arası İşlem ile Vakıf Kurulması 
 
2.1.2. Ölüme Bağlı Tasarruf (Vasiyetname veya Miras Sözleşmesi) Yolu ile Vakıf Kurulması 
 
2.2. Vakfın Tescili/Tüzel Kişilik Kazanması, Kuruluş ile Tüzel Kişilik Kazanma Arasındaki Ayırım, Tescile Yetkili ve Görevli Mahkeme 
 
2.2.1. Tescili Talep Edecekler, Tescile Yetkili ve Görevli Mahkeme 
 
2.3. Vakıf Kurmaktan Dönme (Cayma/Rücu), Tescil Kararına İtiraz (Kararın Temyizi) 
 
2.4. Merkezi Sicile Tescil ve Resmî Gazetede İlan 
 
2.5. Vakıf Kuruluşunda Özgülenecek Mal Varlığı, Bunun Asgari Miktarları ve Özgülenen Mal Varlığının Vakfın Mülkiyetine Geçmesi 
 
2.6. Ölüme Bağlı Tasarrufla Kurulan Vakfın Miras Bırakanın Borçlarından Sorumluluğu, Mirasçıların ve Alacaklıların Dava Hakkı 
 
 
2.6.1. Vakıf Kuruluşunun (Tasarrufun) İptali, Vasiyetnamenin (Miras Sözleşmesinin) İptali ve Tenkis (Davaları) 
 
2.6.1.1. Vakıf Kuruluşunun (Tasarrufun) İptali (Davası) 
 
2.6.1.2. Vasiyetnamenin (Miras Sözleşmesinin) İptali ve Tenkis (Davaları) 
 
2.7. Vakıf Malları ve Zilyetlikle Bunları Edinme 
 
2.8. Yabancıların Vakıf Kurma Hakkı 
 
2.9. Vakıf Mallarının Kamulaştırılması ve Vakıf Mallarının Haczedilebilmesi 
 
Üçüncü Bölüm
  
VAKFIN TEMEL BELGESİ “RESMİ SENET”
  
3. VAKFIN TEMEL BELGESİ “RESMİ SENET” 
 
3.1. Resmi Senet/Vakıf Senedi Nedir 
 
3.2. Bir Resmi Senette Bulunması Gereken Asgari Bilgiler 
 
3.3. Örnek Bir Resmi Senet Kalıbı Nasıl Olmalıdır 
 
3.4. Vakıf Merkezi Kavramı, Belirlenmesi ve Vakıf Merkezi Olamayacak Yerler 
 
3.6. Vakıf Resmi Senet Değişikliği, Yönetimin, Yönetim Şeklinin (Vakıf Örgütü ve İşleyiş Şekli), Amacın ve Malların Değiştirilmesi 
 
3.6.1. Yönetimin Değiştirilmesi 
 
3.6.1.1. Yöneticilerin Değiştirilmesi 
 
3.6.1.1.1. Yöneticilerin Mahkeme Kararı ile Görevden Alınması 
 
3.6.1.1.2. Yöneticilerin Olağan Yolla Değiştirilmesi 
 
3.6.1.2. Yönetimin, İdare/Yönetim Şeklinin, İşlevinin ve Örgütün Değiştirilmesi 
 
3.6.2. Amacın ve Malların Değiştirilmesi 
 
3.6.2.1. Amacın Değiştirilmesi 
 
3.6.2.2. Malların Değiştirilmesi 
 
3.6.3. Seçimle Vakıf Yönetim Organlarında Görev Alanların Mal Bildiriminde Bulunması 
 
Dördüncü Bölüm
  
VAKFIN ORGANLARI, OLUŞUMU VE İŞLEYİŞİ
  
4. VAKFIN ORGANLARI, OLUŞUMU VE İŞLEYİŞİ 
 
4.1. Vakfın Organları ve Zorunlu Organ 
 
 
4.2. Karar Organı Türleri 
 
 
4.3. Karar Organının Görevleri, Belirlenmesi, Toplantı ve Karar Nisapları/Yeter Sayıları 
 
 
4.3.1. Karar Organının Görevleri 
 
 
4.3.2. Karar Organının Belirlenmesi 
 
 
4.3.3. Karar Organının Toplantı ve Karar Nisapları/Yeter Sayıları 
 
 
4.4. Yönetim Organının Türleri 
 
 
4.5. Yönetim Organının Görevleri, Belirlenmesi, Toplantı ve Karar Nisapları/Yeter Sayıları 
 
4.5.1. Yönetim Organının Görevleri 
 
 
4.5.2. Yönetim Organının Belirlenmesi 
 
 
4.5.3. Yönetim Organının Toplantı ve Karar Nisapları/Yeter Sayıları 
 
4.6. Denetçiler veya Denetim Organı, Görevleri, Belirlenmesi 
 
4.7. Diğer Organlar 
 
4.8. İdare Personeli, Şube ve Temsilcilikler 
 
4.8.1. Şube ve Temsilcilikler 
 
 
Beşinci Bölüm
  
VAKFIN GELİRLERİ, MALİ İŞLEMLERİ,
  
DEFTER VE KAYITLARI
  
5. VAKFIN GELİRLERİ, MALİ İŞLEMLERİ, DEFTER VE KAYITLARI 
 
5.1. Vakfın Gelirleri 
 
5.2. Kuruluş Mal Varlığı, Mal Varlığı ve Gelir Arasındaki Farklar 
 
5.3. Bağış ve Yardım Toplama ve Arasındaki Farklar 
 
5.3.1. Bağış ve Hukuku 
 
5.3.2. Yardım ve Hukuku 
 
5.3.2.1. İzin Almadan Yardım Toplama 
 
5.4. Vakfın Muhasebesi, İdari ve Mali Defter ve Kayıtları, Beyanname (Yıllık Rapor) Verme Yükümlülüğü ve Bildirimler 
 
5.4.1. Vakfın Muhasebesi, İdari ve Mali Defter ve Kayıtları 
 
5.4.1.1. Vakıfların Kasasında Bulunacak Nakit Miktarı 
 
5.4.2. Vakfın Beyanname (Yıllık Rapor) Verme Yükümlülüğü ve Bildirimler 
 
Altıncı Bölüm
 
 VAKIF ORTAKLIK VE İŞLETMELERİ
  
6. VAKIF ORTAKLIK VE İŞLETMELERİ 
 
6.1. Vakıfların Ticari Faaliyetleri 
 
6.2. Vakıfların Ortaklıkları 
 
6.3. Ticari İşletme ve İktisadi İşletme Kavramları 
 
6.4. Vakıf İktisadi İşletmesi 
 
6.5. Vakıf İktisadi İşletmesinin Kuruluşu, Organları, İşleyişi 
 
6.6. Vakıf Özel Öğretim/Eğitim Kurumları 
 
6.7. Vakıf Yurtları, Pansiyonları ve Lokalleri 
 
6.8. Vakıf Sandıkları 
 
6.9. Vakıflarda Süreli ve Süresiz Yayınlar 
 
Yedinci Bölüm
 
 VAKIFLARIN VE İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN
  
VERGİSEL KONUMLARI
 
 7. VAKIFLARIN VE İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN VERGİSEL KONUMLARI 
 
 
7.1. Vakıfların Vergisel Konumları 
 
 
7.1.1. Vakıfların Vergi Mükellefiyeti 
 
 
7.1.2. Vakıfların Yapacakları Ödemeler Üzerinden Gelir Vergisi Kesintisi 
 
 
7.1.3. Vakıflara Ait Gayrimenkul Sermaye İradının Vergilendirilmesi 
 
 
7.1.3.1. Vakıflara Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının KDV Karşısındaki Durumu 
 
 
7.1.3.2. Diğer Mal ve Hakların Kiralanması İşlemlerinin KDV Karşısındaki Durumu 
 
 
7.1.4. Vakıflara ait Gayrimenkullerin Kiralanmasına İlişkin Düzenlenen Kira Sözleşmelerinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu 
 
 
7.1.5. Vakıfların Tasarruflarını Bankada Değerlendirmesi Sonucunda Elde Ettiği Menkul Sermaye İratlarından Tevkifat Yapılması 
 
7.1.6. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Vakıflara Yapılan Bağışların Gelir Vergisi Bakımından Durumu 
 
7.1.6.1. Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği 
 
7.1.6.2. Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belgenin Niteliği 
 
7.1.6.3. Vakıflarca Düzenlenecek Belge 
 
 
7.1.6.4. Kayıt Düzeni ve Beyannamelerde Gösterim 
 
 
7.1.6.4.1. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Vakıflara Yapılan Bağışların KDV Bakımından Durumu 
 
 
7.1.7. Cumhurbaşkanınca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflara Yapılacak Bağış ve Yardımların İndirilmesi 
 
7.2. Vakıflara Ait İktisadi İşletmelerin Vergisel Konumları 
 
7.2.1. Vakıf İktisadi İşletmelerinin Vergi Mükellefiyeti 
 
7.2.2. Yükümlülükler 
 
7.2.2.1. Beyanname Verme ve Verginin Ödenmesi 
 
7.2.3. Yabancı Vakıflara Ait iktisadi İşletmelerin Vergilendirilmesi 
 
7.2.4. İktisadi İşletmelerinin Karlarının Vakfa Aktarımı 
 
7.3. Cumhurbaşkanı Kararıyla Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması 
 
7.3.1. Vakfa Vergi Muafiyeti Tanınabilmesi İçin Gereken Hususlar 
 
7.3.2. Vergi Muafiyetinden Yararlanmada Usul 
 
7.3.3. Faaliyet Konusu 
 
7.3.4. Faaliyet Süresi 
 
7.3.5. Defter Tutma 
 
7.3.6. Mal Varlığı ve Yıllık Gelir 
 
7.3.7. Gelirin Harcanma Şekli 
 
7.3.8. Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıfların Yükümlülükleri 
 
7.3.9. Cumhurbaşkanınca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflara Sağlanan Vergisel Avantajlar 
 
7.3.9.1. KDV İstisnası 
 
7.3.9.2. Veraset ve İntikal Vergisi Muafiyeti 
 
7.3.9.3. Emlak Vergisi Muafiyeti 
 
7.3.9.4. Harç İstisnası 
 
7.3.9.5. Damga Vergisi İstisnası 
 
7.3.10. Cumhurbaşkanınca Vakıflara Tanınan Vergi Muafiyetinin Kaldırılması 
 
7.3.11. Vergi Muafiyetli Vakıftaki Gelirlerin Kullanım Oranları ve Bu Konudaki Sorunlar 
 
Sekizinci Bölüm
 
 VAKFIN FAALİYETTEN GEÇİCİ OLARAK ALIKONMASI, VAKFIN (KENDİLİĞİNDEN) SONA ERMESİ (İNFİSAH), VAKFIN DAĞITILMASI (FESİH), TASFİYE İŞLEMLERİ
 
 8. VAKFIN FAALİYETTEN GEÇİCİ OLARAK ALIKONMASI, VAKFIN (KENDİLİĞİNDEN) SONA ERMESİ (İNFİSAH), VAKFIN DAĞITILMASI (FESİH), TASFİYE İŞLEMLERİ 
 
 
8.1. Vakfın Faaliyetten Geçici Olarak Alıkonması 
 
8.2. Vakfın (Kendiliğinden) Sona Ermesi (İnfisah) 
 
8.3. Vakfın Dağıtılması (Fesih) 
 
8.4. Vakfın Tasfiyesi 
 
8.5. Sona Eren veya Dağıtılan Yeni Vakıfların Mal ve Hakları, Vakıflarda Birleşmenin Olamayacağı 
 
 
Dokuzuncu Bölüm
  
VAKIFLARDA DENETİM
  
9. Vakıflarda Denetim 
 
9.1. Dış Denetim 
 
9.2. İç Denetim 
 
Onuncu Bölüm
  
VAKIFLA İLGİLİ ÖZEL KONU VE SORUNLAR
  
10. VAKIFLA İLGİLİ ÖZEL KONU VE SORUNLAR 
 
10.1. Uluslararası Faaliyette Bulunma 
 
10.2. Üst Kuruluş Kurma ve Katılma 
 
10.3. Yabancı Vakıflarla İlgili Düzenlemeler 
 
 
10.4. Aile Vakfı 
 
10.5. Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları ve Diğer Vakıf Türleri 
 
10.5.1. Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları 
 
10.5.2. Sosyal Sigorta Vakıfları 
 
10.5.3. Diğer Vakıf Türleri 
 
10.6. Vakıflara Kamu Bütçelerinden Yardım Yapılması 
 
10.7. Vakıfların Etkinlikleri, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri 
 
Onbirinci Bölüm
 
 VAKIFLARIN YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARI KURMASI (VAKIF ÜNİVERSİTELERİ)
 
 11. VAKIFLARIN YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI KURMASI (Vakıf Üniversiteleri) 
 
11.1. Dayanak Anayasa Düzenlemesi 
 
11.2. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’ndaki Düzenlemeler 
 
11.2.1. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Vakıf Yükseköğretim Kurumunun Kurulması 
 
 
11.2.2. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Vakıf Yükseköğretim Kurumuna Sağlanacak Muafiyetler ve Mali Kolaylıklar 
 
11.2.3. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Vakıf Yükseköğretim Kurumları ile İlgili Sair Düzenlemeler 
 
11.2.4. 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’na Göre Vakıf Yükseköğretim Kurumlarına Devlet’çe Sağlanacak Yardımlar 
 
11.3. 2809 Sayılı Yükseköğretim Teşkilat Kanunu’ndaki Düzenlemeler 
 
11.4. 124 Sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdari Teşkilatı Hk. KHK 
 
11.5. 2914 Sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu 
 
11.6.1. Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği Doğrultusunda, Vakıf Yükseköğretim Kurumlarının Gözetim–Denetim, Değerlendirme ve Faaliyetten Alıkonması 
 
11.6.2. Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği Doğrultusunda, Vakıf Yükseköğretim Kurumları ile İlgili Mali Hususlar 
 
Onikinci Bölüm
  
DEVLET YÜKSEK ÖĞRETİM KURUMLARINI DESTEKLEYEN VAKIFLAR (ÜNİVERSİTE VAKIFLARI)
  
12. DEVLET YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINI DESTEKLEYEN VAKIFLAR (ÜNİVERSİTE VAKIFLARI) 
 
12.1. 5072 Sayılı (5234 Sayılı Kanun ile Değişik) Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun ve Getirilen Düzenlemeler 
 
 
Sonsöz 
 
VAKIFLARLA İLGİLİ MEVZUAT 
 
VAKIFLARDA KULLANILACAK FORMLAR 
 
EKLER 
 
 

www.seckin.com.tr